Omurilik tümörleri, omuriliği çevreleyen veya omurilikten kaynaklanan anormal hücre büyümeleridir. Bu tümörler, omuriliğin fonksiyonlarını etkileyerek ağrı, nörolojik defisitler ve diğer belirtilere neden olabilir. Omurilik tümörleri primer (omurilik dokusundan kaynaklanan) veya sekonder (vücudun başka bir yerinden metastaz yoluyla yayılan) olabilir.
Omurilik Tümörlerinin Türleri
Omurilik tümörleri genellikle yerlerine ve hücre tiplerine göre sınıflandırılır. Başlıca türleri şunlardır:
- İntradural Ekstramedüller Tümörler: Bu tümörler dura mater’in içinde, ancak omuriliğin dışında yer alır. Çoğunlukla benign (iyi huylu) tümörlerdir ve yavaş büyürler.
Örnekler:
- Meningiomlar: Omuriliğin zarı olan meninges’ten kaynaklanır.
- Schwannomlar (Nörofibromlar): Sinir köklerinin Schwann hücrelerinden kaynaklanır.
- İntramedüller Tümörler: Bu tümörler omurilik dokusunun içinde bulunur.
Örnekler:
- Astrositomlar: Astrositlerden kaynaklanır, çocuklarda ve genç erişkinlerde yaygındır.
- Ependimomlar: Ependim hücrelerinden kaynaklanır ve genellikle iyi huyludur.
- Ekstradural Tümörler: Bu tümörler omurilik kanalı dışında bulunur ve çoğunlukla metastatik kanserlerden kaynaklanır.
Örnekler:
- Metastatik Tümörler: Akciğer, meme, prostat gibi organlardan omuriliğe yayılabilir.
Belirtiler
Omurilik tümörlerinin belirtileri, tümörün konumuna, büyüklüğüne ve türüne bağlı olarak değişir. Yaygın belirtiler arasında sırt ağrısı, kol veya bacaklarda uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük veya felç, mesane veya bağırsak kontrolünde problemler, yürüme zorlukları bulunmaktadır.
Tanı Yöntemleri
Nörolojik Muayene: Refleksler, kas gücü ve duyu fonksiyonları değerlendirilir.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Omurilik ve çevresindeki yapıların ayrıntılı görüntülerini sağlar.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapılarını daha net gösterir.
Tedavi Yöntemleri
Omurilik tümörlerinin tedavisi, tümörün türüne, yerine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Başlıca tedavi yöntemleri:
Cerrahi: Mikroskopik cerrahi teknikler kullanılarak omurilik dokusuna zarar vermeden yapılması hedeflenir. İntraoperatif nöromonitorizasyon kullanılarak sinir fonksiyonlarının korunması sağlanabilir.
Radyoterapi: Cerrahi sonrası kalan tümör dokusu varsa küçültülmesi veya metastatik tümörlerin tedavisinde kullanılır. Stereotaktik radyocerrahi (CyberKnife) gibi hassas yöntemler kullanılabilir.
Kemoterapi: Özellikle malign (kötü huylu) tümörlerde kullanılır. Sistemik tedavi tümör hücrelerini hedef alır.
Kortikosteroidler: Tümörün etrafındaki ödemi azaltarak semptomların hafifletilmesine yardımcı olur.
Omurilik tümörleri ciddi nörolojik belirtilere neden olabilen önemli sağlık sorunlarıdır. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri ile hastaların yaşam kalitesi ve prognozu önemli ölçüde iyileştirilebilir.