Bel ve boyun kayması, tıbbi adıyla spondilolistezis, bir omurun diğerinin üzerinde öne veya arkaya doğru kayması durumudur. Bu kayma, omurga stabilitesini bozarak ağrı ve nörolojik semptomlara neden olabilir. Spondilolistezis, en sık bel (lomber) bölgesinde görülür, ancak boyun (servikal) bölgesinde de meydana gelebilir.

Nedenleri

Spondilolistezisin başlıca nedenleri şunlardır:

  1. Dejeneratif Değişiklikler:
    • Yaşlanma sürecine bağlı olarak omurga diskleri ve eklemlerinde aşınma ve yıpranma meydana gelir.
    • Osteoartrit, omurga eklemlerinin zayıflamasına ve kaymaya neden olabilir.
  2. Doğumsal Anomaliler:
  3. Bazı kişilerde doğuştan gelen omurga defektleri veya zayıflıkları olabilir.
  4. Travma:
  5. Omurga yaralanmaları, kazalar veya spor yaralanmaları sonucu omurlar kayabilir.
  6. Cerrahi Müdahaleler:
  7. Önceki omurga cerrahileri omurga stabilitesini bozarak spondilolistezise yol açabilir.
  8. İsthmik Spondilolistezis:
  9. Omurga kemiklerinin arasında bulunan pars interarticularis adı verilen bölgenin stres kırıkları veya defektleri sonucu oluşur.

Belirtiler

Spondilolistezisin belirtileri, kaymanın şiddetine ve yerine bağlı olarak değişir. Yaygın belirtiler arasında ağrı, kas güçsüzlüğü, uyuşma ve karıncalanma, yürüme zorlukları, postüral değişiklikler bulunmaktadır.

Tanı Yöntemleri

Spondilolistezis tanısı çeşitli yöntemlerle konur:

  1. Fizik Muayene:
    • Doktor, ağrı bölgelerini, kas gücünü ve refleksleri değerlendirir.
  2. Röntgen:
  1. Omurga kemiklerinin konumunu ve kaymayı net bir şekilde gösterir.
  2. Dinamik röntgen (fleksiyon ve ekstansiyon) omurların hareketini değerlendirir.
  3. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR):
  1. Omurilik, sinir kökleri ve yumuşak dokuları detaylı bir şekilde gösterir.
  2. Diskler, sinirler ve diğer yapılar hakkında bilgi sağlar.
  3. Bilgisayarlı Tomografi (BT):
  1. Omurga kemiklerinin detaylı görüntülerini sağlar.
  2. Kırıklar ve diğer kemik anormalliklerini değerlendirir.

Tedavi Yöntemleri

Spondilolistezis tedavisi, kaymanın şiddetine, semptomların ciddiyetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:

  1. Konservatif Tedavi:
    • İstirahat: Akut ağrı dönemlerinde kısa süreli istirahat önerilir.
    • Fizik Tedavi: Kasları güçlendirmek ve omurga stabilitesini artırmak için egzersizler.
    • Ağrı Kesici ve Anti-inflamatuvar İlaçlar: Ağrı ve enflamasyonu azaltmak için kullanılır.
    • Ortopedik Korseler: Omurgayı stabilize etmek ve ağrıyı azaltmak için kullanılabilir.
  2. Enjeksiyon Tedavileri:
  1. Epidural Steroid Enjeksiyonları: Sinir kökü basısını azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için kullanılır.
  2. Facet Eklem Enjeksiyonları: Omurga eklemlerindeki ağrıyı azaltmak için uygulanır.
  3. Cerrahi Tedavi:
  1. Dekompresyon: Sinir köklerini serbestleştirmek için yapılan cerrahi müdahale.
  2. Spinal Füzyon: Kaymış omurların sabitlenmesi için yapılan cerrahi işlem.
  3. Laminektomi: Omurga kanalını genişletmek için yapılan cerrahi müdahale.

Prognoz

Spondilolistezis, uygun tedavi ile kontrol altına alınabilir ve hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Konservatif tedavi yöntemleri birçok hastada etkili olabilir, ancak ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Erken teşhis ve tedavi ile semptomlar önemli ölçüde hafifletilebilir ve omurga stabilitesi sağlanabilir.