Bel ve boyun fıtığı, tıbbi adıyla disk hernisi, omurga disklerinin yer değiştirmesi veya yırtılması sonucu sinir köklerine baskı yapması durumudur. Bu durum, omurga ağrısı ve çeşitli nörolojik belirtilerle karakterizedir. Bel fıtığı (lomber disk hernisi) genellikle bel bölgesinde, boyun fıtığı (servikal disk hernisi) ise boyun bölgesinde görülür.

Nedenleri

Disk hernisi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir:

  1. Dejeneratif Değişiklikler:
    • Yaşlanma ile birlikte disklerdeki su ve elastikiyet kaybı.
  2. Travma:
  3. Ani düşme, çarpma veya ağır kaldırma sonucu disklerin hasar görmesi.
  4. Aşırı Kullanım:
  5. Tekrarlayan hareketler ve ağır iş yükü.
  6. Genetik Faktörler:
  7. Ailede disk hernisi öyküsü olan kişilerde risk artar.
  8. Sedanter Yaşam Tarzı:
  9. Fiziksel aktivite eksikliği ve uzun süreli oturma pozisyonları.

Belirtiler

Disk hernisi belirtileri, fıtığın yerleşim yeri ve sinir köklerine yaptığı baskının şiddetine bağlı olarak değişir.

Bel Fıtığı (Lomber Disk Hernisi) belirtileri arasında bel ağrısı, bacak ağrısı (Siyatik): Belden başlayıp kalça ve bacaklara yayılan ağrı, uyuşma ve karıncalanma, kas güçsüzlüğü, refleks değişiklikleri bulunmaktadır.

Boyun Fıtığı (Servikal Disk Hernisi) belirtileri arasında boyun bölgesinde ağrı, boyundan kola yayılan ağrı, uyuşma ve karıncalanma, kas güçsüzlüğü ve refleks değişiklikleri bulunmaktadır.

Tanı Yöntemleri

Disk hernisi tanısında kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

  1. Fizik Muayene:
    • Doktor, ağrı bölgelerini, kas gücünü, refleksleri ve duyuyu değerlendirir.
  2. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR):
  3. Diskin yerleşimini, sinir köklerine olan baskıyı ve omurilik yapısını detaylı bir şekilde gösterir.
  4. Bilgisayarlı Tomografi (BT):
  5. Omurga kemiklerinin detaylı görüntülerini sağlar.
  6. Röntgen:
  7. Omurga yapısını ve hizalanmasını gösterir, ancak yumuşak dokuları göstermez.
  8. Elektromiyografi (EMG):
  9. Sinir iletim hızını ve sinir hasarını değerlendirir.

Tedavi Yöntemleri

Disk hernisi tedavisi, fıtığın şiddetine, semptomların ciddiyetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:

  1. Konservatif Tedavi:
    • İstirahat: Akut ağrı dönemlerinde kısa süreli istirahat önerilir.
    • Fizik Tedavi: Kasları güçlendirmek ve omurga stabilitesini artırmak için egzersizler.
    • Ağrı Kesici ve Anti-inflamatuvar İlaçlar: Ağrı ve enflamasyonu azaltmak için kullanılır.
    • Ortopedik Korseler: Belirli durumlarda omurgayı stabilize etmek ve ağrıyı azaltmak için kullanılabilir.
  2. Enjeksiyon Tedavileri:
  3. Epidural Steroid Enjeksiyonları: Sinir kökü basısını azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için kullanılır.
  4. Cerrahi Tedavi:
  1. Diskektomi: Fıtıklaşmış diskin cerrahi olarak çıkarılması.
  2. Mikrocerrahi: Küçük bir kesiden yapılan minimal invaziv cerrahi.
  3. Laminektomi: Omurga kanalını genişletmek için yapılan cerrahi müdahale.

Prognoz

Disk hernisi olan hastaların çoğu, konservatif tedavi yöntemleri ile iyileşebilir. Cerrahi müdahale genellikle konservatif tedaviye yanıt vermeyen hastalar için düşünülür. Erken teşhis ve uygun tedavi ile semptomlar önemli ölçüde hafifletilebilir ve hastaların yaşam kalitesi artırılabilir.